Wat deden we in 2022 om de maatschappelijke doelen te bereiken?

We namen acties om in 2030 energieneutraal te zijn

Inleiding

We willen in 2030 energieneutraal zijn. Dat betekent dat we alle energie die we verbruiken in de gemeente ook zelf opwekken. Op de ontwikkelde interactieve routekaart (externe link), is te zien welke mooie stappen al zijn gezet maar ook welke uitdagingen er nog zijn. Op het energiedashboard (externe link) is te zien waar we staan qua energiebesparing en opwek van duurzame energie. Zo ontstaat inzicht in verschillende aspecten van de energietransitie.

Resultaten

We gingen door met 'Zonnige bedrijven'

Samen met de Agem boden we bedrijven een kosteloze quickscan aan waarin een indicatie gegeven werd van de potentie van zonne-energieopwek op het bedrijfsdak. 27 bedrijven maakten van deze mogelijkheid gebruik.

We hielpen bedrijven minder energie te gebruiken en meer energie duurzaam op te wekken

We stelden een subsidie beschikbaar waarmee eigenaren van maatschappelijke accommodaties een éénmalige subsidiebijdrage ontvangen om duurzaamheidsmaatregelen toe te passen. We verstrekten aan 21 maatschappelijke accommodaties subsidie.
Met dat geld kunnen ze het energieverbruik van de accommodatie omlaag brengen en kosten besparen. De subsidie is ook bedoeld voor maatregelen die het gebruik van alternatieve energiebronnen stimuleren. 
In samenwerking met Achterhoek Onderneemt Duurzaam (AOD) boden we bedrijven de mogelijkheid een energiescan aan te vragen. Totaal maakten tot en met 2022 66 bedrijven hiervan gebruik. Ook zetten we samen met AOD en ondernemersverenigingen de energiebesparingsmaatregel ’Deuren Dicht actie' op touw. Met een bordje op de deur geven ondernemers aan dat de deur dicht is, maar ze wel geopend zijn.

We gaven zelf het goede voorbeeld

We verkleinden onze CO2-voetafdruk verder. We verduurzaamden ons gemeentelijke wagenpark, waarmee de buitendienst werkt. Ook zorgde het thuis werken ervoor dat medewerkers minder zakelijke kilometers reden. Uit de cijfers blijkt dat we in 2021 66,6% minder CO2-uitstoot hadden t.o.v. van het referentiejaar 2018. De zonnecarport op de parkeerplaats is nog niet geplaatst.

We hielpen inwoners energie te besparen en hun huis te verduurzamen

We werkten samen met energiecoöperaties om te zorgen dat inwoners (gezamenlijk) energie kunnen opwekken of besparen. We richtten ons hierbij op buurten (buurtaanpak). De stijging van energiekosten voelden meer inwoners in hun portemonnee. Het Energieloket Achterhoek is het loket voor woningeigenaren om hun woningen te verduurzamen. Zij gaven 32 keer een telefonisch consult, 50 bezoeken aan huis, 22 woningverbeterplannen gemaakt en stonden 289 inwoner te woord (tot en met 3e kwartaal van 2022). De woningcorporaties verwezen de huurders door naar de energiecoaches. Deze vrijwilliger energiecoaches hielpen 11 woningeigenaren en huurders vrijblijvend om inzicht te krijgen in hun energieverbruik en energierekening. De leningen vanuit Toekomstbestendig wonen werden via het Energieloket Achterhoek en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting nederlandse gemeenten (SVn) beschikbaar gesteld. Wij verstrekten aan 99 inwoners een lening met een totaalbedrag van € 894.664. Twee energiecoaches gaven kosteloos ondersteuning aan inwoners. Zij voerden in 46 huisbezoeken uit en namen daarbij energiebesparende maatregelen. Woningeigenaren met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm konden maximaal € 2.500 subsidie aanvragen voor het uitvoeren van duurzaamheidsmaatregelen aan hun woning. De subsidie is aangevraagd door 100 inwoners.
Met de duurzame 'Op Morgen Mobiel', die we in 2022 in gebruik namen, kwamen we naar inwoners toe om informatie en advies te geven over het verduurzamen van hun woning en/of tuin. Het Op Morgen Mobiel heeft 321 bezoeker gehad.
Ook maakten we een begin met het samen opstellen van een Dorpsenergieplan voor het gebied Keppel/Eldrik en Steenderen. Samen met inwoners en ondernemers werken we verduurzaming van het dorp uit.

We maakten een uitvoeringsprogramma voor de Transitievisie Warmte

In de Bloemenbuurt in Zelhem zetten we flinke stappen op weg naar een aardgasvrije buurt. Dit project staat model voor de toekomstige aanpak. In Zelhem ontstond een buurtwerkgroep waarmee we mooie eerste resultaten boekten. Ontvangen financiële middelen vanuit het Volkshuisvestigingsfonds vertaalden we naar een subsidieregeling die het Agem energieloket de komende tien jaar uitvoert. We organiseerden samen met de buurtwerkgroep in oktober een duurzaamheidsmarkt bij de school in de Bloemenbuurt met stands en lezingen, onder andere over energie(besparing), biodiversiteit en subsidieregelingen. In het stadje Bronkhorst werkten we aan een routeboek/informatiegids voor verduurzaming van monumenten.

We hielpen bij de opwek van duurzame energie

Met de zonactie van het Agem energieloket konden inwoners meedoen met de aanschaf van zonnepanelen. We stelden de grond van Het Hoge in Vorden beschikbaar aan Energie Coöperatie Vorden zodat zij een zonnepark konden realiseren. Bewoners meldden zich aan om mee te doen. De officiële opening was in november.
We startten met het participatief ontwerpen van energietuin De Langenberg op de voormalige vuilstort in Zelhem en verkenden of er een zonnepark kan komen. We hielden ontwerpsessies met de betrokken partijen en omwonenden.
De bezwaren tegen twee zonneparken in Halle werden ongegrond verklaard. Eind december verzocht de gemeenteraad met een motie het college om de gerealiseerde zonneparken te evalueren. We vergunden drie kleine windmolens tot 25 meter.
Netcongestie is een groot knelpunt, ook in de Achterhoek. Veel projecten realiseerden we niet omdat de duurzame energie niet op het elektriciteitsnetwerk kan worden aangesloten.

We zetten in op duurzame mobiliteit

We zijn aangesloten bij een samenwerking waarbij het aanvragen van openbare laadpalen verloopt via organisatie Vattenfall InCharge. Behandeling van aanvragen gebeurt op basis van een aantal door ons gestelde voorwaarden. In totaal staan er nu 21 openbare laadpalen in gemeente Bronckhorst.

We maakten een uitvoeringsprogramma klimaatadaptatie

Inleiding

We prioriteerden en kwantificeerden de knelpunten in onze riolering en verwerkten deze in het nieuwe Watertakenplan Olburgen 2023-2027 (WTPO), inclusief de benodigde budgetten.
Het WTPO is de opvolger van het Gemeentelijk RioleringsPlan (GRP) met daarin een extra component hemelwater en grondwater. We nemen, binnen de bebouwde kom, het afkoppelen van verharding mee.

Resultaten

We stelden een uitvoeringsprogramma DPRA op

Vanuit het uitvoeringsprogramma van het Delta Programma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) werkten we aan de Bloemenbuurt in Zelhem en de reconstructie van de J. F. Oltmansstraat in Steenderen.

We werkten aan het programma Aanpak Droogte Achterhoek

De gemeenten in de Achterhoek en Liemers werkten samen met het waterschap om de doelen en de actiepunten helder te krijgen. De Achterhoek is hiervoor in drie gebieden ingedeeld omdat ze verschillen in aanpak en actiepunten:

• Het plateau (rondom Winterswijk)
• Het vlakke middengebied
• Het rivierengebied, het stedelijk gebied en de hoge zandruggen.

Onze gemeente ligt in het 3e deelgebied: het rivierengebied.

We maakten gebruik van landelijke subsidies bij uitvoering van projecten

Vanuit het Deltaplan Programma Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) kregen we subsidie voor de Bloemenbuurt in Zelhem, de reconstructie van J.F. Oltmansstraat en het marktplein in Steenderen. De subsidie is een bijdrage om wateroverlast te voorkomen en droogte aan te pakken door het afkoppelen van hemelwater en het bergen van water. We begonnen met de de eerste twee projecten. De start van de uitvoering van het marktplein in Steenderen is gepland in 2023.
We kregen een provinciale subsidie vanuit de tweede fase Zoetwatervoorziening Oost Nederland (ZON) voor de aanpak droogte in ons buitengebied. Ook ontvingen we subsidie voor de aanpak van hitte in de kernen vanuit de regeling ‘Koele kernen, warme harten’. Deze subsidie zetten wij in voor een watertoestel en het planten van bomen in ‘De Strip’ in Hengelo, de reconstructies van de J.F. Oltmansstraat en het marktplein in Steenderen.

We maakten een nieuw WTPO

Het Watertakenplan Olburgen 2018-2022 (WTPO) liep af op 31 december 2022. We stelden in samenwerking met de gemeenten Doesburg, Rheden en het waterschap Rijn en IJssel het nieuwe WTPO 2023-2027 op. In het programma en het bijbehorende kostendekkingsplan namen wij naast renovaties en beheer, alle projecten op die een gevolg zijn van de klimaatontwikkeling. Ook maakten wij daarbij de benodigde dekking en de daaruit voortvloeiende rioolheffing inzichtelijk.

Uitvoeringsplan voor klimaatrobuust Bronckhorst 2050

Onze inwoners koppelden 0,76 hectare (ha) verhard oppervlak af waardoor regenwater niet meer in het riool stroomt maar infiltreert in de grond. Zelf koppelden we, in de openbare ruimte, 0,7 ha af. We realiseerden dus in totaal 1,46 ha. Dat is minder dan de totale geplande af te koppelen verharding. In 2023 verwachten we meer dan het beoogde gemiddelde af te koppelen. Hierdoor blijft de overlast beperkt en wordt het grondwater aangevuld om de gevolgen van droogte te beperken. De kosten hiervan (€ 70.000) maken deel uit van de investeringsbudgetten voor riolering (programma 2 'Wat mag het kosten').

De doelstelling van 30kg restafval in 2025 komt in beeld

Inleiding

We zetten ons in om de hoeveelheid restafval terug te dringen. Daar voeren we actief beleid op. Goede afvalscheiding draagt in belangrijke mate bij aan minder restafval.

Resultaten

We namen maatregelen om in 2025 maximaal 30 kg restafval per inwoner per jaar te hebben

We hebben maximaal 30 kg restafval per inwoner per jaar in 2025

In 2022 realiseerden wij al 38 kg per inwoner. We lopen hiermee landelijk voorop. Toch zien we dat er nog steeds herbruikbare grondstoffen in ons restafval zitten.

We wilden minder restafval in de PMD en GFT-containers

Uit de sorteerproeven in het voorjaar van 2022 bleek dat er veel verontreinigingen in het PMD, GFT en textiel zat. In september startten we een communicatie-campagne om de kwaliteit van die onderdelen te verbeteren. De resultaten daarvan zijn nog niet bekend.

We voorkomen overlast bij milieuparkjes door bijplaatsingen

We plaatsten bij vier milieuparken in Drempt, Hummelo en Zelhem extra ondergrondse containers om zo de overlast te beperken van afval dat naast ondergrondse containers wordt gezet. In het najaar startten wij de voorbereidingen voor het plaatsen van nog eens vier containers op nieuwe locaties. Ook startte grondstoffenverwerker Circulus in het najaar met “dynamisch inzamelen”. Ondergrondse containers worden op basis van gemeten vullingsgraad geleegd.

De afvalstoffenheffing dekt de kosten van de afval- en grondstofinzameling

De jaren van achterblijvende inkomsten lieten we achter ons. Inwoners brachten hun restafval weg naar ondergrondse containers. Voor restafval staan bij de milieuparkjes, maar ook op tal van andere locaties, ondergrondse restafvalcontainers. Inwoners die slecht ter been zijn of vanwege medische redenen hun restafval aan huis opgehaald wilden hebben, konden een zorgcontainer gebruiken.
Wij zagen de effecten van het Grondstoffenplan 2021–2025 niet alleen in goede scheidingsresultaten terug. De doorgevoerde maatregelen hadden ook een voordelig financieel effect. De afvalstoffenheffing dekte de kosten ruimschoots door:

• Lagere kosten bij de inzameling en verwerking van afval.
• Hogere opbrengsten uit Plastic, metaal en drankpakken (PMD).
• Hogere opbrengsten uit oud papier.
• Meeropbrengst afvalstoffenheffing.

We willen het overschot van € 757.000 gebruiken voor de voorziening vervangingsinvesteringen ondergrondse afvalcontainers (€ 291.300) en de egalisatievoorziening grondstoffen (€ 465.700). Door € 465.700 toe te voegen aan deze egalisatievoorziening ontstaat een buffer om eventuele tekorten op te vangen.

Indicatoren

Lokale indicator

Landelijk verplichte indicatoren

Gegevens overgenomen van www.waarstaatjegemeente.nl stand d.d. 14-02-2023

Risico's